កិច្ចប្រជុំអាស៊ី – អឺរ៉ុប (ASEM)
១ – ទិដ្ឋភាពទូទៅ
បន្ទាប់ពីការទទួលស្គាល់ទៅវិញទៅមក អំពីការរីកលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចឆាប់រហ័សទាំងនៅតំបន់ អាស៊ី និងអឺរ៉ុប ជាពិសេសនៅតំបន់អាស៊ី និងតម្រូវការដើម្បីបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងចំណងមិត្តភាពកាន់តែរឹងមាំរវាងទ្វីបទាំងពីរ ប្រទេសបារាំង និងប្រទេសសឹង្ហបុរី ដែលជាប្រទេសស្ថាបនិកពីដំបូង នៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប (Asia-Europe Meeting-ASEM) បានពិភាក្សាគ្នានៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៩៤ និងបានស្នើបង្កើតឲ្យមានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប។ រយៈពេលពីរឆ្នាំក្រោយ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកដំបូង ត្រូវបានប្រារព្ឋធ្វើទ្បើងនៅខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៦ នៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។
កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប ជាវេទិកាក្រៅផ្លូវការតែមួយគត់សំរាប់កិច្ចសន្ទនា និងសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងអឺរ៉ុប និងមានគោលបំណងពង្រឹងភាពជាដៃគូ លើកកម្ពស់សន្តិភាព និងសន្តិសុខ និងជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គមប្រកបដោយចីរភាព ដោយផ្តោតសំខាន់លើសរសរស្តម្ភបីដូចជា នយោបាយនិងសន្តិសុខ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌សង្គម។
បច្ចុប្បន្ន កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប មានដៃគូសរុប៥៣ រួមមាន៖ ប្រទេសចំនួន២១ នៃតំបន់អាស៊ី (រួមទាំងប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង១០), ប្រទេសចំនួន២៨ ដែលជាសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប, ប្រទេសចំនួន២ ដែលមិនមែនជាសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប (ប្រទេសន័រវែស និងប្រទេសស្វីស), លេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាន, គណៈកម្មការអឺរ៉ុប ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជាសមាជិកនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប នាឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី៥ ដែលបានប្រព្រឹត្តនៅថ្ងៃទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០៤ នៅទីក្រុងហាណូយ ប្រទេសវៀតណាម។
២ – ដំណើរការនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប
ដំណើរការនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប កំពុងវិវឌ្ឍទៅមុខតាមរយៈកិច្ចប្រជុំជាបន្តបន្ទាប់ដូចខាងក្រោម៖
កិច្ចប្រជុំកំពូល៖ ជាកិច្ចប្រជុំ ដែលចូលរួមដោយ ប្រមុខរដ្ឋ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃបណ្ដាប្រទេសក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុប និងទ្វីបអាស៊ី ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអឹរ៉ុប និងគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ព្រមទាំងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន។ កិច្ចប្រជុំនេះដើរតួនាទីជាកិច្ចប្រជុំកម្រិតកំពូលក្នុងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេច ក្នុងដំណើរការកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប ដែលត្រូវបានរៀបចំទ្បើងរយៈពេលពីរឆ្នាំម្តង ដោយឆ្លាស់គ្នាធ្វើម្តងនៅអាស៊ី និងម្តងទៀតនៅអឺរ៉ុប។
កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស៖ ជាកិច្ចប្រជុំ ដែលចូលរួមដោយ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃបណ្តាប្រទេសមកពីទ្វីបអាស៊ី និងអឺរ៉ុប តំណាងជាន់ខ្ពស់សហភាពអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកកិច្ចការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខ និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន។ រដ្ឋមន្ត្រីទាំងនោះមានតួនាទីក្នុងការសម្របសម្រួលទូទៅនៅក្នុងដំណើរការកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប និងជាកម្លាំងជំរុញកិច្ចសន្ទនានយោបាយនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប។ ពួកគេជួបគ្នារៀងរាល់ ០២ឆ្នាំម្តង ចន្លោះកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប។
កិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីផ្សេងៗ៖ រដ្ឋមន្រ្តី សេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ បរិស្ថាន វប្បធម៌ ដឹកជញ្ជូន ការងារ អប់រំ វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកវិទ្យា បច្ចេកវិទ្យាពត៌មាន និងសារគមនាគមន៍ សហគ្រិនធនតូច និងមធ្យមបានជួបប្រជុំជាទៀងទាត់ ដើម្បីពិភាក្សាលើបញ្ហាព្រួយបារម្ភរវាងគ្នានឹងគ្នា។ សន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីបន្ថែមទៀតត្រូវបានប្រារព្ឋឡើងមិនទៀងទាត់ ដោយផ្តោតលើបញ្ហាច្បាស់លាស់ និងវិស័យ ដែលមិនមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តីសំខាន់ៗ។
កិច្ចប្រជុំឧត្តមមន្ដ្រី៖ ដោយសារតែកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុបមិនមានលេខាធិការដ្ឋាននោះ កិច្ចប្រជុំឧត្តមមន្ត្រីបានដើរតួនាទីប្រមូលផ្តុំមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ពីក្រសួងការបរទេសរបស់ប្រទេសជាដៃគូនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប ដើម្បីសម្របសម្រួលដំណើរការទូទៅនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប។ ជាងនេះទៅទៀត ក៏មានកិច្ចប្រជុំឧត្តមមន្ដ្រីតាមវិស័យ ដែលត្រូវបានធ្វើឡើង ដើម្បីរៀបចំកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ដ្រីនានាផងដែរ។
កិច្ចសន្ទនាជាប្រចាំ៖ មានដូចជា កិច្ចប្រជុំរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ សន្និសីទរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ សិក្ខាសាលាក្រៅផ្លូវការស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស៖ សន្និសីទរបស់សាកលវិទ្យាធិការ កិច្ចប្រជុំអភិបាលក្រុង សកម្មភាពជាក់ស្តែង៖ ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព សុវត្ថិភាពនុយក្លេអ៊ែរ ការកាត់បន្ថយគ្រោះមហន្តរាយ ជីវចំរុះ យុវជន ការងារ និងសកម្មភាពផ្សេងៗ។
សកម្មភាព និងគំនិតផ្ដួចផ្ដើម៖ ត្រូវបានរៀបចំដោយដៃគូនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប ដើម្បីពិភាក្សាទៅលើបញ្ហានានា ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងផលប្រយោជន៍រវាងគ្នានិងគ្នា។ ទិដ្ឋភាពទាំងស្រុងនៃរាល់កិច្ចប្រជុំទាំងអស់របស់កិច្ចប្រជុំ អាស៊ី-អឺរ៉ុប អាចស្វែងរកបាននៅលើគេហទំព័ររបស់ ASEM InfoBoard (http://www.aseminfoboard.org/)
៣ – វិស័យជាក់លាក់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាស៊ី-អឺរ៉ុប
មកដល់ពេលនេះ កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប បានបង្កើតនូវវិស័យជាក់លាក់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ចំនួន ២០ ដូចខាងក្រោម៖
១- ការកាត់បន្ថយ និងការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ការពង្រឹងសមត្ថភាពសង្គ្រោះ និងស្រោចស្រង់អាយុជីវិត បច្ចេកវិទ្យា និងភាពច្នៃប្រឌិតនៅក្នុងបច្ចេកទេស និងឧបករណ៍ សង្គ្រោះ
២- ការគ្រប់គ្រងទឹកប្រកបដោយប្រសិទ្ឋភាព និងនិរន្តភាព ភាពច្នៃប្រឌិត និងការគ្រប់គ្រងទឹក និងកាកសំណល់
៣- កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម
៤- ថាមពលដែលអាចប្រើឡើងវិញបាន៖ ការកាត់បន្ថយ ការបន្សុំាខ្លួន ភាពច្នៃប្រឌិតលើ បច្ចេកវិទ្យា និងហិរញ្ញវត្ថុ
៥- បច្ចេកវិទ្យាប្រើប្រាស់ថាមពលប្រកបដោយប្រសិទ្ឋភាព
៦- ការអប់រំជាន់ខ្ពស់
៧- ការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងការអភិវឌ្ឍជំនាញ
៨- បញ្ហាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ដែលរួមមានការបណ្តុះបណ្តាលកសិករ
៩- ការអប់រំ និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស
១០- ការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់៖ ការប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដើមអោយមានប្រសិទ្ឋភាព ការគ្រប់គ្រង កាកសំណល់បានដើរតួយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ដោយការចម្រាញ់ កាកសំណល់ឲ្យក្លាយទៅជាថាមពល ប្រើប្រាស់ឡើងវិញ និងជាគំរូនៃការកែច្នៃឡើង វិញប្រកបដោយប្រសិទ្ឋភាព
១១- ការលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ/ការចូលរួមពីវិស័យឯកជន
១២- ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ
១៣- ការលើកកម្ពស់ និងការពារសិទ្ឋិមនុស្ស
១៤- ព័ត៌មានវិទ្យា/ការតភ្ជាប់ចំណេះដឹង
១៥- ភស្តុភារ និងការដឹកជញ្ជូន
១៦- បច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់ការវិនិច្ឆ័យ
១៧- ការលើកកម្ពស់វិស័យទេសចរណ៍
១៨- ការផ្តល់សិទ្ឋិអំណាចដល់ស្រ្តី
១៩- សុវត្ថិភាពនុយក្លេអ៊ែរ
២០- កិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុវជន។
៤ – មូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប (ASEF)
មូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប ក្នុងគោលបំណងជំរុញការ យល់ដឹង និងរូបភាពជាសាធារណៈ។ ដោយត្រូវបានបង្កើតទ្បើងថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៩៧ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នៃកិច្ចប្រជុំមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១ មូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុបមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង ការពង្រឹងចំណងមិត្តភាព និងសម្របសម្រួលក្នុង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រជាជន ស្ថាប័ន និងអង្គការនានា នៃទី្វបអាស៊ី និងអឺរ៉ុប។ មូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប ទទួលវិភាគទាន ហិរញ្ញវត្ថុពីសំណាក់សមាជិកជារៀងរាល់ឆ្នាំ តាមរយៈ គោលការណ៍ស្ម័គ្រចិត្ត។
៥ – ផលប្រយោជន៍ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប
ចាប់តាំងពីក្លាយជាសមាជិករបស់កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុបមក កម្ពុជាទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាច្រើន ពីកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុបនេះ។ ទី១ កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប បានផ្តល់ជាវេទិកាយ៉ាងល្អដើម្បីលើកកម្ពស់មុខមាត់ កម្ពុជាទៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ ទី២ កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប បានផ្តល់ឱកាស ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចប្រតិបត្តិការ ទ្វេភាគីជាមួយសមាជិកដទៃទៀត តាមរយៈកិច្ចប្រជុំកម្រិតខ្ពស់នៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប និងជុំរុញវិស័យ ជាក់ស្តែងនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា រួមទាំងការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគទុន និងទេសចរណ៍។ល។ ទី៣ កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប បានរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍធនធាន មនុស្សនៅកម្ពុជាទាំងស្ថាប័នឯកជន និងស្ថាប័នរដ្ឋ។ ទី៤ ការតភ្ជាប់របស់ កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប គឺជាយន្តការប្រកបដោយភាពរស់រវើកមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការលើកកម្ពស់ការផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជន
និងប្រជាជននៅតំបន់អាស៊ី និងអឺរ៉ុប ដែលមានការតភ្ជាប់គ្នាទៅវិញទៅមកកាន់តែច្រើនទ្បើងៗ។
ក្នុងនាមជាសមាជិកនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុបនេះ កម្ពុជាបានផ្តល់វិភាគទានជារៀងរាល់ឆ្នាំចំនួន ១០.០០០ ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកដល់មូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប តាំងពីឆ្នាំ២០០៥មក កម្ពុជាតែងតែចូលរួមក្នុងដំណើរការរបស់មូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប ដោយបានចាត់តាំងប្រតិភូទៅចូលរួមរាល់គំរោងដែលទាក់ទងនឹងមូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប។ ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយមូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប កម្ពុជាបានប្រារព្ធធ្វើសិក្ខាសាលានៅក្នុងទិវា ”ASEM Day” ក្រោមប្រធានបទ “កិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប នៅក្នុងទសវត្សរ៍ទី៣” ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី០៦ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៧ ដើម្បីលើកម្ពស់រូបភាពនៃកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុប និងមូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប និងដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័ននានារបស់កម្ពុជាជាមួយនឹងមូលនិធិអាស៊ី-អឺរ៉ុប៕
